Η Ιστορία δεν εξελίσσεται φυσικά και αδιατάρακτα. Ξανά και ξανά η εξέλιξη διακόπτεται σε μια περιοχή κι εμφανίζεται σε άλλη. Η Αίγυπτος, η Εγγύς Ανατολή, οι ακτές της Μεσογείου, η Kεντρική Ευρώπη υπήρξαν, κάθε μια με τη σειρά της, κέντρα ιστορικών εξελίξεων. Κάθε φορά όμως το μοντέλο ήταν το ίδιο: ξεκινούσε από τη φάση της πρωτόγονης φυλής, ακολουθούσαν οι κοινότητες των χωρικών κι ύστερα εμφανιζόταν η ελεύθερη πόλη για να πεθάνει με τον ερχομό του κράτους.
Στην Αίγυπτο ο πολιτισμός ξεκινά με μια πρωτόγονη φυλή, προχωρά στην κοινότητα του χωριού, αργότερα στις ελεύθερες πόλεις κι ακόμα αργότερα στο κράτος, το οποίο έπειτα από μια περίοδο άνθισης, τον οδηγεί στον θάνατο.
Η ανάπτυξη ξαναρχίζει στη Συρία, την Περσία, την Παλαιστίνη. Ακολουθεί το ίδιο μοντέλο: φυλή, κοινότητα χωρικών, ελεύθερη πόλη, παντοδύναμο κράτος και... θάνατος.
Ένας νέος πολιτισμός γεννιέται τότε στην Ελλάδα, με αφετηρία πάλι την φυλή. Φτάνει σιγά σιγά στην κοινότητα του χωριού και μετά στις δημοκρατικές πόλεις. Σ’ αυτές τις πόλεις ο πολιτισμός φθάνει στο απόγειό του. Η Ανατολή όμως του μεταδίδει το μικρόβιό της, τις δεσποτικές παραδόσεις. Πόλεμοι και κατακτήσεις δημιουργούν το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου της Μακεδονίας. Το κράτος στηρίζεται γερά, μεγαλώνει, καταστρέφει όλο τον πολιτισμό και τότε... θάνατος!
Η Ρώμη, με τη σειρά της, ξαναξεκινά τον πολιτισμό από την αρχή. Για μια ακόμα φορά βρίσκουμε, στο ξεκίνημά του, μια πρωτόγονη φυλή, ύστερα κοινότητες χωρικών κι ακολουθεί η πόλη. Σ’ αυτή τη φάση η Ρώμη βρίσκεται στο απόγειο του πολιτισμού της. Τότε όμως έρχεται το κράτος και η αυτοκρατορία και μετά... ο θάνατος!
Στα ερείπια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κέλτικες, γερμανικές, σλάβικες και σκανδιναβικές φυλές παίρνουν στα χέρια τους το ίδιο νήμα πολιτισμού. Σιγά σιγά η πρωτόγονη φυλή αναπτύσσει θεσμούς και καταφέρνει να ιδρύσει την κοινότητα των χωρικών. Παραμένει σε αυτή τη φάση ως τον 12ο αιώνα και μετά εμφανίζεται η δημοκρατική πόλη στη οποία ανθεί για μια ακόμα φορά το ανθρώπινο πνεύμα κι απόδειξη γι’ αυτό είναι τα αριστουργήματα της αρχιτεκτονικής, η μεγαλειώδης εξέλιξη των τεχνών, οι ανακαλύψεις που έβαλαν τα θεμέλια για τις Φυσικές Επιστήμες... Τότε όμως εμφανίζεται το κράτος και μετά... ο θάνατος; Ναι: θάνατος.
Ή ανανέωση:
Είτε θα υπάρχει πάντα το κράτος και θα συντρίβει κάθε ατομική και τοπική ζωή, καταλαμβάνοντας όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, κουβαλώντας μαζί του πολέμους, μάχες για την εξουσία, πραξικοπήματα τα οποία αντικαθιστούν τον έναν τύραννο από άλλον κι έτσι, αναπόφευκτα, στο τέλος αυτής της φάσης θα υπάρχει... ο θάνατος!
Είτε καταστρέφονται τα κράτη και ξεκινά μια καινούργια ζωή, με χιλιάδες πάλι κέντρα, η οποία θα στηρίζεται στις ζωντανές ιδέες και πρωτοβουλίες των ατόμων και των ομάδων για τη δημιουργία των οποίων συμφώνησαν τα άτομα απολύτως ελεύθερα.
Η επιλογή είναι δική σας!
Πιότρ Κροπότκιν, απόσπασμα από το «Το Κράτος και ο Ιστορικός του Ρόλος»
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου