Για την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ σχετικά με την αίτηση χρηματοδότησης της Ελλάδας

Δόθηκε στη δημοσιότητα πριν λίγες μέρες, στις 10 του Μάη, η έκθεση του ΔΝΤ για την οικονομία και την αίτηση χρηματοδότησης της Ελλάδας, το Greece: Staff Report on Request for Stand-By Arrangement. Η έκθεση ολοκληρώθηκε στις 5 Μαΐου και βασίστηκε σε στοιχεία διαθέσιμα από τους δικούς μας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Στις 146 σελίδες του κειμένου εκτός από την αίτηση στο ταμείο της Ελλάδας, την περιγραφή του οικονομικού προγράμματος, τις θέσεις του ΔΣ του ταμείου κλπ, περιέχονται και η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος από το προσωπικό του ΔΝΤ μαζί με την εκτίμηση κινδύνων για το ταμείο και τη ρευστότητά του. Και εκεί βρίσκονται ορισμένα ενδιαφέροντα πραγματάκια. Σταχυολογώντας μερικά ενδεικτικά σημεία από μια γρήγορη ανάγνωση του κειμένου βλέπουμε:

Σελ.9 - IV. MACROECONOMIC FRAMEWORK - 13. Inflation is expected to remain below the euro average. The needed adjustment in prices is expected to come from domestic demand tightening, both through fiscal adjustment and efforts to moderate public wages and pensions, and other costs in the economy. Demonstration from improved public wage dynamics should contribute to a moderation of private sector wages. This will help restore price competitiveness over time.

Δηλαδή με σφίξιμο του ζωναριού σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αναμένουν μείωση της ζήτησης και ανάλογη προσαρμογή τιμών. Μόνο που αυτή η διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης υφίσταται άτυπα εδώ και δύο-τρία χρόνια τώρα και τιμές και πληθωρισμός τραβούν την ανηφόρα. Σαν αποτέλεσμα αναμένουν την παραμονή του πληθωρισμού κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Μας λένε το ύψος για το 2010 γύρο στο 1,9%, αλλά δε μας δίνουν τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Το μόνο σίγουρο δεδομένο είναι η ανακοίνωση της eurostat στις 16 Απριλίου για τον πληθωρισμό της ευρωζώνης τον Μάρτη, όταν το ΔΝΤ ήταν εδώ. Δίνει 1,4% πληθωρισμό για την ευρωζώνη και 3,9% για την Ελλάδα. Σίγουρα πολύ above the euro average προς το παρόν.

Σελ.10 - V. THE PROGRAM: POLICY DISCUSSION - 17. The authorities’ adjustment package of 11 percent of GDP through 2013 is based on five prongs (Box 3):

Mostly permanent measures. Of the 11 percent of GDP, only about 0.5 percent of GDP relates to measures that will expire by end-2013 (temporary crisis levies). Expenditure measures are estimated at 5.2 percent of GDP. The elimination of the Easter, summer, and Christmas pensions and wages, as well as cuts in allowances and high pensions are frontloaded and will, by themselves, yield 2 percent of GDP of the 11 percent total package. Other expenditure cuts involve employment reductions, cuts in discretionary and low priority investment spending, untargeted social transfers, consolidation of local governments, and lower subsidies to public enterprises.

Για να μας διαλύονται οι ψευδαισθήσεις. Από το πακέτο μέτρων που αντιστοιχεί στο 11% περίπου του ΑΕΠ μέχρι το 2013 (γύρω στα 25 δις), μόνο το 0,5% είναι προσωρινά μέτρα. Τα άλλα, ήρθαν για να μείνουν. Επιπλέον οι μειώσεις μισθών και συντάξεων που ανακοινώθηκαν μέχρι σήμερα, αποτελούν μόλις το 2% από το ολικό 5,2% που προβλέπεται στα μέτρα μείωσης εξόδων. Στο υπόλοιπο 3,2% περιλαμβάνεται και η μείωση προσωπικού. Για να μη λέμε ότι δεν μας το είπαν οι άνθρωποι. Ποιοι θα πάνε σπίτια τους, Unidentified. Όπως σαν Unidentified είναι και σχεδόν 10 δις σε απροσδιόριστα και θολά μέτρα του προγράμματος για τα έτη 2013 και 2014 (βλέπε σελ. 86-87).

Σελ.21 - C. Capacity to Repay the Fund and Risks to the Program - 35. That said, there are also substantial risks to the program.

Restoring competitiveness through internal price adjustment while implementing fiscal consolidation is very challenging, and the margin to respond to negative shocks is limited at this early stage.

Growth may be weaker than projected. Given the size of adjustment effort and still a tentative external growth environment, Greece may experience a deeper upfront contraction. While a moderate shock could be accommodated, persistently weaker growth would have a powerful negative effective on debt dynamics

Absent exchange rate flexibility, sustained wage discipline by both the public and private sectors is required to improve competitiveness. With weak growth, the needed increase in public and private savings will be challenging.

The side effects of the adjustment could make fiscal consolidation difficult. Wage and price deflation, and contraction in activity could lead to sharp reductions in tax revenues.

Financial sector conditions could deteriorate quickly, bringing with it sizable fiscal consequences. Low growth, deteriorating asset quality, and higher funding costs could all weigh on the banking sector. Potential bank solvency problems may require more public resources in resolution, which would further increase the government’s debt burden. There is also a risk of a loss of confidence in banks leading to rapid liquidity needs. The establishment of the FSF and the availability of liquidity support from the ECB and the Bank of Greece will help to manage these risks.

Από την εκτίμηση των ρίσκων του προγράμματος και τις δυνατότητες αποπληρωμής του ΔΝΤ. Εδώ το λένε απ’ έξω απ’ έξω - μπαίνουμε σε βαθειά ύφεση. Η ανάπτυξη λέει, μπορεί και να είναι μικρότερη των προβλεπομένων. Σιγά και μην είναι, αφού μας πάνε από σοκ σε σοκ, μέσα κι έξω. Ο αποπληθωρισμός και η μείωση της δραστηριότητας μπορεί και να καταστήσουν δύσκολη την δημοσιονομική εξυγίανση. Και τότε γιατί παίρνουμε αυτά τα μέτρα που έχουν αυτά τα side effects και πηδούν την εξυγίανση; Οι αποταμιεύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, στις δεδομένες συνθήκες δεν θα αυξηθούν. Θα μειωθούν μήπως; Φυσικά ο τραπεζικός τομέας θα πάρει τον πούλο από ρευστότητα και φυσικά ποιος θα κληθεί να τον σώσει; Πάλι το δημόσιο χρέος!!! Με νέο δανεισμό και νέα πακέτα στήριξης τραπεζών προφανώς. Που παρεμπιπτόντως, τώρα υπολογίζουν το χρέος σε 115% του ΑΕΠ, το 2012-13 θα το ξετινάξουν στο 150% και μεταααά, κατά το 2020 υπολογίζουν να το ρίξουν στο 120%. Όλη αυτή η φασαρία για να πάμε σε 10 χρόνια εδώ που είμαστε τώρα; Για το ύψος του δε, σε απόλυτα νούμερα το υπολογίζουν σταθερά πάνω από 350δις για το 2013 και έπειτα, από τα 273δις που βρισκόταν στο τέλος του 2009 (βλέπε σελ. 27).

Σελ.23 - VII. STAFF APPRAISAL - 43. The authorities feel that reforms to boost productivity will be key to restoring competitiveness and that the level of wages in the private sector is less of a problem in this regard. They, therefore, decided not to extend the elimination of the 13th and 14th wages in the private sector, or to undertake other top-down measures to lower wages. Staff agrees that reforms are crucial, but believes—considering the time that it will take for them to take hold—that it is also necessary for private sector wages to decline in order to restore competitiveness. Staff agrees that wage reduction is likely to occur without top-down measures as economic activity declines and labor market pressures ease in the coming years, but such measures should be contemplated if this were not to be the case.

Είναι δόγμα για το ΔΝΤ, η ανταγωνιστικότητα έρχεται μέσα από τη μείωση αποδοχών και στον ιδιωτικό τομέα. Μπορεί να γλύτωσε προς το παρών ο 13ος και 14ος μισθός, αλλά τελικά τα εισοδήματα στον ιδιωτικό τομέα δεν θα τη γλυτώσουν. Είτε αυτό γίνει νομοθετικά, είτε το επιβάλει η αγορά εργασίας, θα πάρουν την κατηφόρα. Εντάξει, εδώ έχουμε επιλογές!

44. The adjustment that lies ahead will be socially painful. While all segments of Greek society will feel the burden, staff strongly welcomes the measures to mitigate the impact on the most vulnerable groups, not least the decision to shield people with low wages and pensions from the impact of wage and pension cuts.

Εδώ μας δουλεύουν κανονικά. Που τα είδαν τα μέτρα προστασίας των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων; Τουλάχιστον παραδέχονται πως θα πηδήξουν όλη την ελληνική κοινωνία.