ΝΟΜΑΡΧΕΣ. ΔΗΜΑΡΧΟΙ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ. ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΚΑΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ. ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΝΤΗΔΕΣ. ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΙΘΗΝΙΟΙ ΕΚΛΟΓΕΙΣ. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ. ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ. ΕΡΓΑ. ΕΡΓΟΛΑΒΟΙ. ΟΙΚΟΠΕΔΑ. ΜΠΕΤΟΝ. ΚΕΡΔΗ. ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΑΡΧΟΝΤΕΣ. ΑΠΟΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΛΛΑ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΗ ΜΕ ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥΣ.
Πίσω από τη μάσκα
Αυτές οι εκλογές, για μια φορά ακόμα προβάλλουν το σλόγκαν ότι αποφασίζουμε για το μέλλον. Στην προκειμένη περίπτωση για το μέλλον της πολυδιαφημισμένης τοπικής κοινωνίας. Και υποτίθεται ότι οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί μας θα υλοποιήσουν το πρόγραμμά τους, που με την ψήφο μας εγκρίναμε.
Ας ξεπεράσουμε την τρέχουσα αντίληψη ότι αυτοί, οι εκλεγμένοι ή οι υποψήφιοι, τα συγκεκριμένα πρόσωπα δηλαδή, είναι ακατάλληλοι. Τι μένει από το κλίμα που διαμορφώνεται; Ουσιαστικά προωθούνται δύο ψευδαισθήσεις:
Η πρώτη πως όλοι μπορούμε με ίσο βάρος να επηρεάσουμε, να καθορίσουμε τις αποφάσεις που μας αφορούν, αφήνοντας καταμέρος τις οικονομικές, πολιτιστικές και κοινωνικές διαφορές που όλοι ξέρουμε πόσο επηρεάζουν τη ζωή μας.
Και η δεύτερη ψευδαίσθηση: ότι υπάρχουν κάποιοι στους οποίους μπορούμε ανεπιφύλακτα να εμπιστευτούμε το μέλλον μας, οι οποίοι τελικά είναι πιο ικανοί από μας στο να παίρνουν αποφάσεις, πιο χρήσιμοι, πιο σημαντικοί για την κοινωνία.
Αυτό το προφανές ψέμα των ικανών, απαραίτητων για την κοινωνία καλλιεργεί στην ουσία τις ιεραρχικές δομές στην κοινωνία. Είναι το πρώτο βήμα που οδηγεί στην πυραμιδωτή οργάνωση της, στην κυριαρχία των μειοψηφιών, στο κράτος.
Από κει και μετά, κάθε θεσμός της κοινωνίας έχει μια θέση στην πυραμίδα, γίνεται στήριγμά της. Έτσι και η τοπική “αυτοδιοίκηση” σαν θεσμός, κάθε άλλο παρά αμφισβητεί την ιδέα μιας εξουσιαζόμενης κοινωνίας. Αν γινόταν κάτι τέτοιο θα έχανε και η ίδια το ρόλο της ως τοπική διοίκηση. Κομμάτι και η ίδια της εξουσίας, χρησιμοποιεί τους μηχανισμούς καταστολής και την ιδεολογία που στηρίζουν το κράτος, συνεισφέροντας ταυτόχρονα στην εύρυθμη λειτουργία του. Τέλος χρησιμοποιώντας ένα ανθρώπινο προσωπείο, πράγμα που επιτρέπεται από το μικρό μέγεθος του χώρου ευθύνης της, προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη θέληση των ανθρώπων να λύσουν αδιαμεσολάβητα τα καθημερινά τους προβλήματα, προσφέροντας τους σα διέξοδο την αντιπροσώπευση. Και το σκηνικό συμπληρώνεται από τη φιλολογία σχετικά με την αυτονομία των τοπικών κοινωνιών, μια φιλολογία που θέλει να αγνοεί τον ασφυκτικό, κυριαρχικό ή ρυθμιστικό έλεγχο του κράτους, προκειμένου να διαιωνίσει την ύπαρξή του και να χειραγωγήσει κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής. Κατά συνέπεια εξαντλείται σε ένα στείρο τοπικισμό και μια αμφισβήτηση, από τις τοπικές κομματικές οργανώσεις, των κεντρικών κομματικών επιλογών για τους υποψήφιους. Τελικά όμως από αυτήν την επιδερμική κριτική ούτε η κεντρική εξουσία, ούτε οι κομματικοί μηχανισμοί και ο ρόλος τους στην κοινωνία κινδυνεύουν. Το δέντρο κρύβει το δάσος, που αναπτύσσεται συνεχώς.
Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι η κεντρική διοίκηση και το κράτος από τη φύση τους αντιστρατεύονται τις τοπικές κοινωνίες. Από τη μια λοιπόν η “προοδευτικότητα” του θεσμού και από την άλλη η πεποίθηση ότι πάντα υπάρχει η δυνατότητα αλλαγών, γιατί η τοπική αυτοδιοίκηση έχει κάποια αυτονομία σε σχέση με το κράτος, οδηγούν τους εκφραστές αυτής της άποψης, σε μια πάλη μέσα στους θεσμούς, δήμους ή κοινότητες στην προκειμένη περίπτωση. Βέβαια κανείς δεν μπορεί, με πειστικότητα, να ισχυριστεί ότι ένα μυστικό διευθυντήριο κατευθύνει, ελέγχει το κράτος, όπως επίσης ότι και όλοι οι θεσμοί χωρίς αντιφάσεις και ανταγωνισμούς εφαρμόζουν το καλοσχεδιασμένο του πρόγραμμα. Αν όμως είναι αλήθεια ότι μέσα στο θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης υπάρχει μια προβολή και διαπάλη και κοινωνικών θεμάτων και αιτημάτων, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι αν οι αντιθέσεις και τα αιτήματα που προβάλλονται μέσα στο θεσμό και στη σχέση του με το κράτος έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν και να ανατρέψουν εκ θεμελίων την κοινωνική πραγματικότητα. Κάτι τέτοιο όμως είναι ανέφικτο.
Είναι σα να πιστεύουμε ότι είναι δυνατό να συνυπάρχει το σήμερα με την ταυτόχρονη αναίρεσή του.
Οι καλές προθέσεις, τολμώντας μάλιστα κάποιες φορές να ξεπεράσουν και την κοινωνική βούληση, εξαντλούνται τελικά στο να ενσωματώσουν και να εκτονώσουν κοινωνικά αιτήματα και αντιθέσεις. Περισσότερο ή λιγότερο προοδευτικές ή συνεπείς αυτές οι ομάδες, που υιοθετούν αυτή την προσέγγιση, κινούνται μέσα στα όρια των θεσμών, η μέγιστη προσφορά τους και το πεδίο ανταγωνισμού τους είναι μέσα σ’ αυτά τα όρια. Οι μεταξύ τους διαφορές όσο μεγάλες κι αν είναι δεν μπορούν να ξεπεράσουν την έννοια της διαχείρισης.
Φτάνοντας δε στα άκρα της αυτή τη λογική, κάποιοι από τους εκφραστές της, βλέπουν τους υπηρέτες ενός κρατικού θεσμού ως κίνημα, ξεχνώντας ότι ένα κίνημα δεν είναι δυνατό να οφείλει την ύπαρξή του σε ένα νόμο που ψήφισε η Βουλή.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, που το περιεχόμενο του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης ενσωματώνει νέα ιδεολογήματα, προσπαθώντας να ανανεώσει τη νομιμοποιητική του δύναμη, το παράλογο κυριαρχεί. Ένα τεράστιο πλήθος υποψηφίων συνωστίζεται προκειμένου να πείσει ότι ο καθένας και το σύνολό τους είναι αναντικατάστατοι, έχοντας όραμα, γνώσεις και θέληση. Και τελικά ότι είναι ανεξάρτητοι από δεσμεύσεις και συμφέροντα. Μόνο που στην ουσία, και αρκεί αυτό, είναι εξαρτημένοι από τη θέλησή τους να ασκήσουν εξουσία.
Ποτέ μέχρι σήμερα μια κοινωνία βυθισμένη στην παθητικοποίηση δεν πρόβαλε τόσους πολλούς “αμφισβητίες”, “ενδιαφερόμενους πολίτες”.
Κι όλα αυτοί συναγωνίζονται και αφήνουν κορώνες δημοκρατικότητας, ανθρωπιάς, ενδιαφέροντος. Διαστρέφουν την πραγματικότητα για να διατηρήσουν το λήθαργο. Προβάλλουν καλοχρωματισμένους εφιάλτες γιατί φοβούνται την αφύπνιση.
Μιλούν για τη δημοκρατία. Για την ανυπολόγιστη αξία της και την στραγγαλίζουν μέσα από την αντιπροσώπευση. Στη θέση μιας κοινωνίας που αδιαμεσολάβητα αυτοδιευθύνεται, επιβάλλουν την κυριαρχία των πολιτικάντηδων, των ειδικών και πίσω απ’ αυτούς της οικονομίας.
Μιλούν για τη συμμετοχή του πολίτη, ενώ στην ουσία του έχουν αφαιρέσει κάθε δυνατότητα να αποφασίζει, τον βομβαρδίζουν με κάθε λογής αρχηγούς, αρχηγίσκους, δημάρχους και τώρα πια εκλεγμένους νομάρχες που ως, μεγαλοφυείς ή παράφρονες, στρατηγοί αποφασίζουν, και πιστεύουν ότι το δικαιούνται να αποφασίζουν, με το θράσος που ένας άπειρος σκακιστής μετακινεί τα πιόνια του.
Μιλούν για την ανθρώπινη διάσταση της διοίκησής τους, σα να ήταν δυνατό να ξεχάσει κανείς ότι πρόκειται για διοίκηση και ότι καμιά διοίκηση δεν είναι ανθρώπινη.
Μιλούν για την κοινωνική αλληλεγγύη, υπηρετώντας ένα σύστημα που χρειάζεται τις μειονότητες μόνο για να νομιμοποιήσει τους διαχωρισμούς, ταξικούς, φυλετικούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς, ώστε να ισχυροποιεί την κυριαρχία του. Τελικά μετατρέπουν την κοινωνική αλληλεγγύη σε φιλανθρωπία, φολκλορικές, εμπορευματικές εκδηλώσεις και κροκοδείλια δάκρυα για την ανάπτυξη του φασισμού.
Μιλούν για την ικανότητά τους να μας λύσουν τα προβλήματα. Για τους ειδικούς που τους υποστηρίζουν, για τη δυνατότητά τους να σχεδιάσουν ολοκληρωμένα τον τόπο μας. Όμως τι σημαίνει, για παράδειγμα, η λύση του κυκλοφοριακού, σε μια πόλη με σπίτια-υπνωτήρια, σε μια πόλη χτισμένη για να επιβάλλει το διαχωρισμό, την ομοιομορφία, τον έλεγχο. Πόσο μπορούμε να εμπιστευτούμε τους ειδικούς; Άλλωστε αυτοί υπακούουν στις θελήσεις των αφεντικών τους. Τα προγράμμματά τους στοχεύουν να αποικιοποιήσουν και την τελευταία γωνιά της ζωής μας. Με μόνο τους κριτήριο το κέρδος, πολιτικό ή οικονομικό, αποβλέπουν να μας εντάξουν σαν καλορυθμισμένα γρανάζια στη μηχανή της τέλειας εκμετάλλευσης.
--------------------------------------------
Απόσπασμα από κείμενο που αλίευσα κάποτε, από κάπου στο διαδίκτυο, δίχως, δυστυχώς να έχω κρατήσει κάπου το url. Η μόνη “υπογραφή” που έχω είναι το παρακάτω:
Η έκδοση αυτή είναι προϊόν συλλογικής δουλειάς με αφορμή τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση που έγιναν τον Οκτώβρη του 94. Πριν από αυτήν την έκδοση τα κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτήν “βγήκαν στον αέρα” από το Ράδιο Ουτοπία το Σάββατο 15 Οκτώβρη (μια μέρα πριν τις εκλογές), η εκπομπή αυτή μεταδόθηκε, λίγες μέρες αργότερα, και από το Ράδιο Κιβωτός.
Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μας, γράψτε μας στη διεύθυνση: Τ.Θ. 19403, 54012 Θεσσαλονίκη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου