Ενεργειακά παραμύθια

Τα τεράστια και ασύστολα ψέματα των οπαδών της απελευθέρωσης και τα ιδιωτικά συμφέροντα…

Από το Ποντίκι της Πέμπτης, 20/01/2011

Με ένα τεράστιο και ασύστολο ψέμα προσπαθούν να μας εξαπατήσουν οι οπαδοί των «ελεύθερων αγορών» και του «υγιούς ανταγωνισμού», όταν ζητούν να μειωθεί ο ρόλος του Δημοσίου και να αυξηθεί η δραστηριότητα των ιδιωτών στον ενεργειακό τομέα.

Εδώ και 10 χρόνια (όσο διαρκεί η παραζάλη της «απελευθέρωσης»), οι κύριοι αυτοί ισχυρίζονται με κάθε τρόπο πως η παράδοση της παραγωγής ενέργειας σε μεγάλους ιδιωτικούς ομίλους θα επιφέρει μειώσεις στο κόστος κατανάλωσης και πως οι πελάτες των επιχειρήσεων αυτών θα πληρώνουν λιγότερα.

Οι συνεχείς αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ στη χώρα μας, σε μία αγορά που δεν αποτελεί το παράδειγμα της «απελευθέρωσης», κάνουν τους υποστηρικτές των νεοφιλελεύθερων απόψεων να υψώνουν ακόμη περισσότερο τη φωνή τους και να ζητούν την άμεση παράδοση του κρίσιμου (αλλά και «χρυσοφόρου») ενεργειακού τομέα στα ιδιωτικά συμφέροντα. Το παραδέχθηκε εμμέσως, άλλωστε, και ο επικεφαλής της ΔΕΗ Αρθούρος Ζερβός δηλώνοντας την προηγουμένη εβδομάδα πως απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυξήσεις τιμολογίων.

Η αλήθεια

Ωστόσο όλοι όσοι ασπάζονται με ευλάβεια την «απελευθέρωση», ωσάν να προσκυνούν τις εικόνες αγίων, αποκρύπτουν μία πολύ απλή και ιδιαίτερα αποκαλυπτική αλήθεια: Σε καμία ευρωπαϊκή χώρα, είτε μεγάλη είτε μικρή, όπου το κράτος έχει αποχωρήσει από την παραγωγή και διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας, δεν έχει καταγραφεί μείωσή τιμών! Αντιθέτως, σε χώρες όπου η παρουσία του κράτους είναι ενισχυμένη και η τιμολογιακή πολιτική διαμορφώνεται με βάση και τις κοινωνικές ανάγκες, οι τιμές παρέμειναν σταθερές ή, στη χειρότερη περίπτωση, σημείωσαν μικρή αύξηση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πρώτης περίπτωσης είναι η Βρετανία, όπου η θατσερική πολιτική όλων των κυβερνήσεων στις τελευταίες δεκαετίες παρέδωσε τον τομέα του ηλεκτρισμού σε ιδιώτες, με αποτέλεσμα οι πολίτες να πληρώνουν κατά 40,5% ακριβότερα το ρεύμα, απ’ ό,τι το 2001.

Καθρέφτης

Στη δεύτερη κατηγορία η Γαλλία, όπου η αύξηση ήταν μόλις 1,3% μέσα στη δεκαετία, ενώ παρόμοια στοιχεία παρουσιάζει και η Πορτογαλία με μόλις 5,3%. Ο πίνακας που δημοσιεύουμε σήμερα είναι ο καθρέπτης αυτών των εξελίξεων. Και μάλιστα, τα στοιχεία δεν προέρχονται από κάποια... αντικαπιταλιστική μυστική υπηρεσία, αλλά είναι φαρδιά - πλατιά δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, της Eurostat, και προέρχονται από τις ίδιες τις υπηρεσίες των χωρών-μελών.

Απλώς, επειδή δεν συμφέρουν τους οπαδούς των «ελεύθερων» αγορών και αντικρούουν με τον καλύτερο τρόπο το αντικρατικό μένος τους, τα στοιχεία αυτά μένουν «θαμμένα» μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Πολύ χειρότερη είναι η κατάσταση στις λεγόμενες «νέες χώρες» και κυρίως εκείνες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου οι ιδιωτικοποιήσεις έγιναν με βίαιο τρόπο. Για παράδειγμα, στην Τσεχία η τιμή της κιλοβατώρας υπερδιπλασιάστηκε (+104,,8%) μέσα σε μία 10ετία και στην Ουγγαρία οι καταναλωτές πληρώνουν σχεδόν δύο φορές περισσότερα για την ίδια κατανάλωση (+93,5%).

Ιδιαίτερη περίπτωση είναι η Ιρλανδία, όπου το οικονομικό θαύμα της προηγούμενης δεκαετίας απέδωσε τεράστια κέρδη σε ντόπιους και ξένους επενδυτές, αλλά και 125% ακριβότερο ηλεκτρικό ρεύμα για τους οικιακούς καταναλωτές. Κι όλα αυτά πριν από τη μεγάλη κρίση του 2010 και την ένταξη της χώρας στον μηχανισμό στήριξης!

Τεράστιες οι αυξήσεις

Στην Ελλάδα. με τους ‹‹πράσινους» και «γαλάζιους» υποστηρικτές των ιδιωτικών συμφερόντων στον ενεργειακό τομέα, οι αυξήσεις τιμών είναι τεράστιες, όχι επειδή το επέβαλε το εθνικό συμφέρον ή το «αόρατο» χέρι των αγορών, αλλά διότι όλες οι κυβερνήσεις αυτής της περιόδου, με τους αρμόδιους υπουργούς, έκαναν τα πάντα για να διευκολύνουν τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, ώστε να κατορθώσουν να σταθούν ανταγωνιστικά απέναντι στη ΔΕΗ.

Κι αυτό μπορούσε να γίνει μόνο με μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος, κάτι που σημαίνει πως το κόστος το πληρώνει τελικά ο απλός καταναλωτής, ενώ τα κέρδη συσσωρεύονται στα ταμεία του ιδιώτη.

Όλα ξεκινούν από το δεδομένο πως, για να αποκτήσει κανείς δική του παραγωγή ενέργειας. θα πρέπει να κατασκευάσει εργοστάσιο, τα οποία όμως στοιχίζει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα χρήματα είναι δεσμευμένα σε μία επένδυση που μπορεί να αποδίδει σχεδόν αμέσως κέρδη, αλλά ο επιχειρηματίας δεν μπορεί να τα μετακινήσει σε άλλες δραστηριότητες. Έτσι, οι περισσότερες μεγάλες πολυεθνικές του κλάδου προτιμούν να εξαγοράζουν σταθμούς παραγωγής ή και ολόκληρες επιχειρήσεις, που έχουν έτοιμες τις υποδομές και βρίσκονται σε φάση εκμετάλλευσης των μονάδων τους.

Μπίζνες…

Στη χώρα μας όλοι οι μεγαλοεπιχειρηματίες που επέδειξαν ενδιαφέρον να δραστηριοποιηθούν στην ενέργεια, περίμεναν να υπάρξουν κρατικές ενισχύσεις, αλλά και αποφάσεις που θα έστρωναν τον δρόμο στις δικές τους μπίζνες… Η ενίσχυση από τα λεφτά των καταναλωτών ήρθε με τα μορφή των «Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος» (ΑΔΙ), μίας πραγματικής εφεύρεσης, για να χρηματοδοτηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Όποιος όμιλος διαθέτει δική του μονάδα, δηλώνει στον Διαχειριστή Συστήματος πόσα μεγαβάτ έχει διαθέσιμα στο σύστημα κι αναλόγως εισπράττει το ποσό που αντιστοιχεί.

Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα γίνονται συζητήσεις για να αυξηθεί η τιμή του κάθε ΑΔΙ στα 55.000 ευρώ ανά μεγαβάτ, που σημαίνει πως σε μία μεσαία μονάδα ο επιχειρηματίας θα εισπράξει 15-20 εκατ. ευρώ! Χρήματα που προέρχονται από τα διάφορα τέλη, τα οποία εισπράττει η ΔΕΗ μέσω των λογαριασμών και αποδίδονται στον Διαχειριστή του συστήματος... Με άλλα λόγια. οι ιδιωτικές μονάδες δεν είναι και τόσο... ιδιωτικές! Τις έχει πληρώσει και θα τις πληρώνει ο καταναλωτής.